Ik heb deze week al een paar tientjes aan Oxford University Press gedoneerd om deze zomer legaal te kunnen zingen in Engeland, maar voorwaar! Ze geven nog meer uit dan 16e-eeuwse muziek! En dat is niet alleen goed nieuws voor hun accountants, maar ook voor ons.
In “Elegance in Science – the beauty of simplicity” schrijft fysioloog Ian Glynn over dingen die Mooi Zijn in de wetenschap. En dan niet plaatjes, maar theoriën of formules of manieren waarop iets is ontdekt.
O jee, denkt de wetenschapsfilosofiestudent dan, daar gaan we weer. Er zijn namelijk wetenschappers, en ook normale mensen, die denken dat als een theorie niet “mooi” is (Glynn geeft daar trouwens een behoorlijk bevredigende definitie van) het ook niet “waar” kan zijn. En zodra het gepeupel over waarheid begint raken filosofen allemaal hevig opgewonden.
Maar niets van dat alles! In een interview met Inside Higher Ed zegt Glynn weliswaar dat het regelmatige opduiken van elegantie meer dan toeval moet zijn, maar “I suspect that in deciding on a research program “elegance” would not normally be a major factor.”
Wat is dan de waarde van elegantie? Zijn antwoord lijkt direct voort te komen uit de stelling dat wat wij als “mooi” of “elegant” beschouwen meer over ons zegt dan over de theorie.
The importance of “elegance in science” is, first, that it is a source of pleasure, both to the scientist and to those made aware of the elegant work. But partly because it is a source of pleasure, and partly because of the simplicity, ingenuity, conciseness, persuasiveness, unexpectedness, and satisfying quality that the accolade of elegance implies, it makes the work easier to understand, and more memorable.
Oftewel: elegantie is ten eerste waardevol puur omdat het mooi is. En ten tweede maakt het een theorie gemakkelijker te begrijpen, en gemakkelijker te onthouden. Elegantie heeft dus een grote educatieve waarde en is daarom nastrevenswaardig.
Misschien is dat geen bevredigende conclusie. Als je wilt weten wat de link tussen elegantie en waarheid is zal je waarschijnlijk een ander boek moeten zoeken. Persoonlijk denk ik dat die link niet bestaat (om het voor een keertje in minder dan 5000 woorden te zeggen). Maar ik ben een liefhebber van de natuurwetenschap, dus deze lofzang op haar schoonheid over het hele spectrum gaat met groot plezier op de leeslijst.