Wat is een natuurwet? (de vraag)

Een woord is meer dan een klontje letters. We kunnen ze aan elkaar ritsen, en leest soms als je je een zin weet fout meteen dat ‘ie. Voor mensen die geen Nederlands kennen ziet de vorige zin er helemaal niet raar uit, maar wij lezen niet de woorden zelf maar de betekenis er achter. En zo voelen we meteen: dit klopt niet!

Maar daar is iets raars mee aan de hand. We gebruiken namelijk net zo hard woorden waarvan we niet weten wat ze betekenen. Vaak heb je dat zelf niet eens door. Totdat er een filosoof aan je hoofd komt zeuren.

U weet natuurlijk wel wat een natuurwet is. Dat is zoiets als de zwaartekracht of relativiteit of evolutie. Toch? Het woord “natuurwet” wijst dus naar een hele lijst theorieën, en als iemand ons vraagt wat het is kunnen we zeggen “nou, dat.”

Alleen is dat niet zo praktisch. Stel dat iemand u vraagt wat een poes is. Dan zou u waarschijnlijk niet antwoorden “zoiets als Dicky, Lisa, Bruintje, Pepe, Minou, Grijsje en Zwartje en…” Ten eerste is de kans niet zo groot dat de vrager alle poezen kent met wie ik een deel van mijn kwarteeuw heb gedeeld. En een beetje gekker, stel dat u per ongeluk Rico in uw lijstje hebt staan, die u hier uiterst rechts ziet en geen poes is maar een labrador. Het kan ook nog dat Dicky, die als mijn vader “bedtijd!” roept direct naar haar mandje rent, uiteindelijk onze vermoedens bevestigt en ook een hond blijkt te zijn (je weet het nooit). En tenslotte: wat als de vragensteller bij nader inzien een pluisbeest rond heeft lopen dat verdacht veel op de poezen uit de lijst lijkt, is dat dan ook een kat? Hoe weet je dat? Dan zou je eigenlijk ALLE poezen op de wereld op moeten noemen. Of in het universum.

Er zijn dus problemen met het geven van een lijst voorbeelden als verklaring voor een woord:

  • Misschien kent iemand je voorbeelden niet
  • Het kan zijn dat een voorbeeld fout is, of later fout blijkt te zijn
  • De vragensteller heeft niet genoeg informatie om de lijst zelf uit te breiden

Het eerste is op te lossen door bijvoorbeeld een foto te laten zien (of de kat in kwestie, al is dat in de laatste vier gevallen onhandig wegens dood). De tweede en derde zijn bij poezen wel overkomelijk, maar bij natuurwetten lastiger.

De vraag is dus eigenlijk:

hoe definieer je “natuurwet”, zonder dat er dingen onder vallen die geen natuurwetten zijn, en zodat we bij een nieuwe natuurwet wel kunnen herkennen dat het er eentje is?

Daar zal ik het de komende tijd over hebben. Tipje van de sluier: het valt nog niet mee. Tipje van het thermohemd: het is wel erg leuk.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.