Niemand weet waar de mens ophoudt en God begint, dat is als je religieus bent wel onhandig.
Voor maximale toepasbaarheid mag u in plaats van “mens” en “God” en “religieus” een benaming of definitie naar keuze invullen. Zo is een kennis van me een fervent aanhanger van het afwezig zijn van vrije wil, alleen kan ze daar in de praktijk niet zoveel mee. Niemand weet waar de persoon ophoudt en de hersenchemie begint.
(Het is in het taalgebruik ook erg lastig, wat betekent bijvoorbeeld “ik ga even komkommers halen” in de afwezigheid van vrije wil? Normaal is dat een verbalisering van een intentie, niet een voorspelling of een beschrijving, want het uitspreken van de zin an sich heeft geen invloed op de activiteit. Maar als je tot een noodlottige tocht naar de groentenboer wordt gedwongen door een samenloop van quantummechanica zou het hooguit een constatering zijn. “Ik ga blijkbaar even komkommers halen,” zou je dan beter kunnen zeggen. Alleen al daarom ben ik liever agnostisch waar het vrije wil betreft (of de dansende elektronen die mijn geest determineren maken me agnostisch, natuurlijk)).
In elk geval, niemand weet waar de mens ophoudt en God begint, en alle grote wereldreligies zijn ontstaan in een tijd waar het voortbestaan en dus de status quo van de kleine sociale groep veel en veel belangrijker was dan de ontplooiing van het individu, en daarom hebben we nu allerlei rotzooi als dat vrouwen net een beetje minder gelijk zijn dan mannen, en mensen van buiten net een beetje minder dan die van binnen. Wanneer houden we daar nou eindelijk eens mee op?
To introduce the orientalist viewpoint: Why to assume that both god and humans are finite entities?
And, far more darwinian than orientalist: who said that ancient times promoted status from small groups instead of individuals? there is an evolutionary argument to be made for favoring individuals enough so the group to which they belong gets favored.
Two very fair points!
Concerning the second: history seems to say so. The definite majority (although by no means all) of both pre-historic and early historic social structures are either group- or patriarch-based, and I would argue that in the latter case the patriarch was thought to be synonymous with the group, both by himself and by the group members. A mini “l’etat, c’est moi” avant la lettre ;) We also see this with many (although, again, by no means all) animals, especially the apes.
Concerning the first: it’s a very appealing thought. I don’t know whether I can subscribe to it, because I’m trained as a physicist, which allows infinity only in certain circumstances, and I choose to stay in that playground. But, of course, whether I subscribe to it or not doesn’t matter in the slightest. I would amend my original post by saying that we don’t know where the transition between the human and the divine lies, without either of them ending in a definite way.
All of the above was, as you probably noticed, nothing more than a quasi-philosophical mumble to hide my vulgar frustration about some very specific policies of a very specific religion, and their secular counterparts which we forgot to stomp out during the secularisation.