Wat je er ook van vindt, tweeverdieners betalen minder belasting dan éénverdieners. En die betalen weer minder dan een alleenstaande.
Hoe kan dat? En bestaat de ‘aanrechtsubsidie’ echt? (Spoilers: ja.)
We vergelijken twee stellen die fiscaal partner zijn, en een aantrekkelijke vrijgezel. Stel 1 verdient ieder 30.000 euro bruto, van stel 2 verdient één partner niets, de ander 60.000 euro bruto. De vrijgezel verdient in haar eentje 60.000 euro bruto. Nu gebeuren er de volgende dingen:
Inkomstenbelasting
In Nederland is de inkomstenbelasting progressief: hoe meer je verdient, hoe meer belasting je betaalt. Dit is gelijk al jammer voor stel 2, maar het scheelt niet zo heel veel: stel 1 is 21.900 verschuldigd, stel 2 en de vrijgezel 22.274,17.
Verschil: 374,17 euro.
Valt mee, oui? Maar wacht, want niemand hoeft dit hele bedrag te betalen. We hebben namelijk ook…
Algemene heffingskorting
DadadaDUMMMM. Hier is ‘ie dan. De algemene heffingskorting is een korting op de belasting die je moet betalen, voor iedereen. Ook… als je geen belasting hoeft te betalen! Hoe werkt dat? Als je geen inkomen hebt en je fiscaal partner wel, mag zij een deel van jouw algemene heffingskorting aftrekken van haar belasting. Dit is wat de ‘aanrechtsubsidie’ wordt genoemd: als je een partner thuis hebt zitten krijg je korting op je belasting.
Let wel: een deel. En hier beginnen de verschillen dus op te lopen. De aanrechtsubsidie is fijn, maar als je dan toch een partner hebt kun je die beter betaald achter iemand anders’ aanrecht zetten.
Ten eerste is namelijk ook de heffingskorting inkomensafhankelijk: hoe meer je verdient, hoe minder heffingskorting. Zo krijgen onze heldinnen van stel 1 ieder 1966,87 euro heffingskorting. De werkbij van stel 2 krijgt maar 1342 euro, dier partner 2203 euro. De vrijgezel krijgt alleen haar eigen 1342 euro. Totaal voor stel 1: 3933 euro. Stel 2: 3545 euro.
Als we dit even aftrekken van de inkomstenbelasting tot nu toe betaalt stel 1 17.966 euro, stel 2 18.729. Een verschil van zo’n 800 euro. Kun je best wat boeken van kopen. Maar zoveel scheelt het nog niet. En dit verschil komt totaal door het progressieve belastingstelsel, wat nog verzacht wordt door de aanrechtsubsidie.
We zijn dan ook nog niet klaar met de heffingskorting. Tot nu toe gingen we ervan uit dat stel 2 de hele heffingskorting van de niet-werkende mag gebruiken, maar dat is niet zo. Het overdraagbare gedeelte (heerlijke terminologie) is iets meer dan de helft van de korting, waardoor het totaal van stel 2 uitkomt op 2517 euro en hun belasting op 19.757 euro.
Verschil stel 1 en stel 2: 1790 euro.
(Verschil stel 1 en de alleenstaande: bijna 3000 euro! Liefde loont.)
Arbeidskorting
Maar we zijn er nog niet! Er is nog een heffingskorting: de arbeidskorting, gratis korting voor iedereen die werkt, oftewel onze heldinnen van stel 1, de werkbij van stel 2 en de vrijgezel. Ook deze is, u raad het al, inkomensafhankelijk. Jammer dus voor stel 2 en de vrijgezel.
Stel 1: 2x 2220 euro = 4440 euro
Stel 2: 1811 + 0 = 1811 euro
Vrijgezel: 1811 euro
Totaal belasting stel 1: 13.526 euro
Stel 2: 17.946
Vrijgezel: 19.121
Op basis van deze drie regelingen is het verschil dus meer dan 4000 euro voor de éénverdiener ten opzichte van de tweeverdieners, en zelfs 5.500 voor de vrijgezel ten opzichte van de tweeverdieners. Ik presenteer dit verder zonder commentaar, eventueel kan ik u aan één van mijn heel leuke alleenstaande collega’s voorstellen.
Overige kortingen, bonussen en ingewikkeldheden
Bovenstaande is niet het hele verhaal, we keken namelijk alleen naar een relatief jong stel zonder kinderen. Als je oud bent krijg je een fiscaal complimentje voor aan het werk zijn. Die is ook inkomensafhankelijk, dus tel maar op. Verder zijn er nog allerlei toeslagen en kortingen en aftrekposten en weet-ik-wat die we voor het gemak even negeren.
En dan is er nog het grote pijnpunt van de confessionelen: de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Voor stel 1 en stel 2 betekent dit, als ze allebei kinderen onder de 12 hebben tenminste, dat het verschil nog eens met 2000 euro toeneemt.
Deze regeling is specifiek voor werkende ouders (die niet samen hoeven te wonen – co-ouders die de zorg delen mogen hem ook), geldt voor de minst verdienende partner, en loopt op met het inkomen (tot een bepaald bedrag): hoe meer je verdient, hoe meer korting.
Neem gerust even een momentje om puur op basis van deze eigenschappen te contempleren wat hier de politieke motivatie achter zou kunnen zijn en waarom de SGP er zo op tegen is.