Op de valreep van het elfjarig jubileum dat ik huisgenoten werd met De Huisgenoot is er iets bijzonders gebeurd:
ik heb gewonnen van de was.
In plaats van stapels schone was die langzaam over het traprekje op zolder groeien hebben we nu overvolle sokkenmandjes in de kledingkast.
De staat van de was is niet langer een meetinstrument voor de staat van mijn hoofd. (De huisgenoot leidt dat nu af uit de mate waarin ik ‘s avonds op de bank zit te hyperventileren. Hij stelt voor dat ik weer eens naar de ademfysio ga, maar dat lijkt me een heel slecht idee, want hoe moet hij dan weten hoe het met me gaat? Straks moet ik over mijn gevoelens gaan praten of zo. Er zijn grenzen.) Vroeger vertaalde stress zich direct in ongevouwen schone was. Deadline op het werk? Roeiwedstrijd? De huisgenoot haalde zijn schone onderbroeken zelf maar van de lijn.
Maar de afgelopen maanden is de schone was vaak nog voor de nieuwe was aan de lijn komt gevouwen en opgeruimd. Zelfs in de super stressvolle periodes. Het lukt. Het lukt al lang genoeg dat ik durf te zeggen dat ik het doorheb. En omdat ik dit ook graag op andere punten voor elkaar wil krijgen en nou eenmaal een lichtelijk analytisch persoon ben ga ik bij deze opschrijven HOE het me is gelukt.
De ultrakorte samenvatting: ken uzelve.
De korte samenvatting: leer hoe zowel je energie als je wilskracht van nature variëren en hoe beide reageren op externe omstandigheden, en maak daar gebruik van.
De achterliggende realisaties:
Er is een verschil tussen acties en identiteit. Ik heb vaak dingen gedacht als “Ik ben nou eenmaal slecht in de was gedaan krijgen” en “ik heb nou eenmaal beperkt energie”. Beide zijn feitelijk waar, maar dat betekent niet dat het ook direct invloed op je daadwerkelijke leven hoeft te hebben.
Door mijn neurologie kost het veel energie om een verandering in mijn omgeving te verwerken. Het is voor mij letterlijk moeilijker om van de bank te komen dan voor een neurotypisch persoon. Ik ben soms te moe om naar bed te gaan! (Dit is heel onhandig en ik wil mijn brein graag verzoeken hiermee op te houden.) Feiten. Maar: op transitiemomenten, bijvoorbeeld als ik thuiskom van mijn werk of de roeiclub, of als we van tafel gaan, kost het niet veel EXTRA energie om wat extra veranderingen in het rijtje dat toch al moet toe te voegen.
In het rijtje* fiets in de schuur -> schoenen vegen -> jas aan de haak -> broodtrommel bij de afwas -> tas onder bureau -> bank kan ik vrij makkelijk extra stappen invoegen. Veel makkelijker dan aan het eind erbij plakken, na een ongedefinieerde periode in de staat “bank”. Ik loop nu dus vaak even naar zolder om een stapeltje sokken te vouwen voordat ik op de bank plof met een podcast en een trui-in-wording.
Ik weet dit van mezelf omdat ik een fijnmazig budget bijhoud van mijn energie en wilskracht. Dat laatste is recent, en hangt samen met de realisatie van hierboven dat ergens niet goed in zijn geen excuus is om het niet te doen. Je kunt prima dingen doen waar je niet goed in bent. Je moet die alleen pakken op momenten dat je hoge wilskracht hebt, anders lukt het niet en wordt het alleen maar deprimerend (zie je wel, weer mislukt). Om die momenten te identificeren moet je bijhouden hoe het gaat met je wilskracht. Dat ben ik gaan doen en ik ben erg enthousiast over de resultaten.
Een ander belangrijk punt is dat het vanwege mijn neurologie lastig voor me is om overzicht te krijgen. Overzicht en structuur zijn geweldig en besparen heel veel energie. Het komen tot overzicht *kost* energie en lijkt soms een onoverkomelijk obstakel. Wat me hierbij ontzettend geholpen heeft zijn twee dingen uit Het Opruimboek: 1. neem een foto, 2. werk 20 minuten, 3. neem weer een foto: dit maakt heel concreet hoeveel je kunt doen in een -overzichtelijke- tijd, en dat “overzichtelijk” is het codewoord voor mijn brein. Truc 2 is een taak doen die Groot en Onoverkomelijk lijkt en daar de tijd van opnemen. Hoe lang heb ik nodig voor het opvouwen van een complete lits jumeaux lakenset (2 slopen, dekbedovertrek, hoeslaken en molton)? 3 minuten en 54 seconden, als ik niet haast. De volgende keer hoef ik daar dus niet weken tegenaan te hikken: ik weet dat als ik nu begin ik klaar ben als de thee getrokken is. OVERZICHT. IK HOU ERVAN.
De combinatie van zelfkennis: hoe kan ik gebruikmaken van mijn eigen cycli om een taak met een minimum aan energie voor elkaar te krijgen? en taakkennis: hoeveel werk is het nou eigenlijk? heeft voor mij het verschil gemaakt tussen permanente frustratie bij alle huisgenoten over de staat van de was en aan de huisgenoot vragen of ‘ie weer een wasje aan kan zetten zodat ik op mijn vrije dag wat te vouwen heb. Ik ben er heel blij mee en hoop dit te kunnen vertalen naar mijn andere blokkades.
Nu alleen nog iets vinden op die overvolle sokkenmandjes.
* Vanwege de leesbaarheid heb ik dit rijtje drastisch ingekort. Het ECHTE rijtje heeft een detailniveau dat gaat tot “van fiets stappen” en “veters losmaken”. Als dat je ontzettend vermoeiend lijkt, WELKOM IN MIJN WERELD.
