Bedrijfsinformatiesystemen, hoofdstuk 4

hoofdstuk 1
hoofdstuk 2
hoofdstuk 3 deel 1
hoofdstuk 3 deel 2

Dit hoofdstuk gaat over ethiek en is in het Engels, want het is niet opgenomen in de Nederlandse vertaling van het boek. (Nederlandse managers hebben immers geen ethiek nodig.) Het komt dus niet overeen met het ‘echte’ hoofdstuk 4 in het boek, waarin oa wordt uitgelegd wat een softwarepakket is.

Content pirates sail the web

Dat is de titel van de openingscase. “Digitale technologie creëert nieuwe kansen om de wet te breken” en “technologie is een tweesnijdend zwaard”. Deze case “illustreert een ethisch dilemma” want je ziet twee sets belangen: die van mensen die geld willen voor hun intellectueel eigendom en die van mensen die vinden dat “internet de vrije uitwisseling van content en ideeën moet faciliteren”. Wat hier nou ethisch aan is weet ik niet, want volgens mij kan hier iedereen z’n zin krijgen zonder inbreuk op de rechten van de ander, alleen is het makkelijker voor de industrie om het met inbreuk te doen. Maar goed. Als manager, zegt mijn boek, moet ik ethische dilemma’s kunnen afwegen.

Par 4.1 What ethical, social, and political issues are raised by information systems?

“In the past 10 years, we have witnessed, arguably, one of the most ethically challenging periods for U.S. and global business.” Dit is mooi vaag geformuleerd zodat ik niet een wenkbrauw hoef op te trekken re: slavernij, de VOC, sweat shops, de vernietiging van het regenwoud, het afzinken van olieplatforms, kinderarbeid en andere dingen die een tikje onethischer zijn dan het manipuleren van de LIBOR-rente.

Dit hoofdstuk over het belang van ethiek vervolgt met “tegenwoordig krijgen managers veel hogere straffen voor dit soort shit en zijn bedrijven ook minder geneigd voor je verdediging te betalen EN DAAROM is het belangrijker dat ooit dat je zelf beslist wat ethisch gedrag is.”

Er volgt een lijstje ‘ethische tekortkomingen’ (misdrijven) waarbij alleen iemand met een Indiase naam bij naam wordt genoemd maar dat is vast toeval in een hoofdstuk over ethiek.

“Informatiesystemen werpen nieuwe ethische vragen op voor zowel individuen als gemeenschappen, omdat ze nieuwe gelegenheden voor grote sociale veranderingen bieden, en dus een bedreiging vormen voor bestaande verdelingen van macht, geld, rechten en verplichtingen.”

Ik wil graag weer even terugkomen op mijn vermoeden uit hoofdstuk 1 of 2 dat dit boek ons onderbewust wil voorbereiden op de Marxistische revolutie.

Het boek noemt het valide punt dat het moeilijk is bij het misbruik van informatiesystemen vast te stellen waar de verantwoordelijkheid ligt. Als programmeur word ik ook geacht dat altijd in beeld te houden en dat is vet moeilijk.

A model for thinking about ethical, social, and political issues

Mooie gedachte: ‘normaal’ is onze samenleving een combinatie van kleine (gezin) tot grote (in dit geval, een heel land) gemeenschappen waarvan iedereen het min of meer eens is over wat er onder welke omstandigheden van je verwacht wordt en er bestaat een hecht netwerk van afspraken van de regels van je ouders tot de wetten van het land, die grotendeels met elkaar in overeenstemming zijn.

Als er een vernieuwing als het internet de samenleving in plonst duurt het jaren tot iedereen er over uit is hoe we daar het beste mee om kunnen gaan, maar ondertussen moet er wel gehandeld worden.

five moral dimensions of the information age
  1. Informatierechten en -verplichtingen
  2. Eigendomsrechten en -verplichtingen
  3. Verantwoordelijkheid en controle
  4. Kwaliteit van systemen
  5. Kwaliteit van leven
Key technology trends that raise ethical issues

“Ethical issues long preceded information technology” oh
We zijn steeds afhankelijker van informatietechnologie oh
“Advanced storaged solutions have made the routine violation of individual privacy both cheap and effective” waar, interessant, zullen we het hier verder over hebben,  o nee nou misschien later

Een stukje over profiling MENSEN GEBRUIK EEN ADBLOCKER EN KNIP JE CREDITCARD DOOR serieus, gegeven dat dit boek uit de steentijd komt, het is echt eng hoor.

Okee we worden nog een stukje enger: nonobvious relationship awareness combineert gegevens in real time zodat als je bij de balie op Schiphol een ticket koopt en daarbij een telefoonnummer opgeeft dat van een terrorist is ze je eruit kunnen pikken voor je bij de gate bent. “This technology is considered a valuable tool for homeland security but does have privacy implications because it can provide such a detailed picture of the activties and associations of a single individual.”

Gedachte-experiment: wat als Trump niet zo incompetent was?

Interactive session; management: monitoring in the workplace

Je werkgever mag al je toetsaanslagen en alles wat je doet met je computer registreren als het maar van tevoren netjes gemeld wordt.

Er volgen vier vragen die niets met de case te maken hebben. Ik ben licht verward.

Par 4.2 What specific principles for conduct can be used to guide ethical decisions?

Verantwoordelijkheid is het accepteren van de consequenties van je acties.
Toerekeningsvatbaarheid is een eigenschap van systemen waardoor een verantwoordelijke kan worden gevonden.
Wettelijke aansprakelijkheid betekent dat je juridisch verantwoordelijk bent.

Informatiesystemen zijn zelf geen ethische actoren, dus in alles moet worden vastgesteld welke mensen (individuen of groepen) de verantwoordelijkheid dragen. (Goed nieuws: instituten, organisaties en managers dragen die verantwoordelijk volgens dit boek. Ik ben dus veilig.)

Ethische analyse
  1. Wie, wat, waar, wanneer en hoe?
  2. Vind de hogere waarden (bv: eigendomsrechten vs toegang tot informatie)
  3. Identificeer de belanghebbenden.
  4. Maak een lijst van alle opties
  5. Maak een lijst van consequenties – shoutout naar de categorische imperatief! (al zeggen ze het er niet bij) Dat is leuk, op de zondagochtend.
Candidate ethical principles

Het boek levert een paar kandidaat morele principes, voor wie ze zelf nog niet heeft (het is een boek voor managers).

  1. Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.
  2. nog een keer de categorische imperatief is het al kerst ofzo
  3. De slippery slope (te ontwijken)
  4. Het utilitair principe, met als belangrijke aantekening: “this rule assumes you can prioritize values in a rank order and understand the consequences of various courses of action.” Dat mogen sommige mensen zich wel aantrekken.
  5. Het vermijd-het-risico-principe. Kies de oplossing met minder risico op catastrofe.
  6. De ‘ethische geen-gratis-lunch’-regel, dwz alles wat voor jou waarde heeft moet jij compenseren voor iemand anders.

Zelf ben ik voor het principe van ‘netto minimale ellende’, wat betekent dat ik de dingen doe die mijn huisgenoot stom vindt en vice versa, en gelukkig hebben we nu ook een hulp dus wordt het fornuis ook af en toe schoongemaakt.

Professional codes of conduct

Beroepsverenigingen hebben vaak hun eigen ethische codes. Gelukkig maar!

We switchen naar het werkboek (van de OU, dus niet van deze schrijvers) voor een stukje over duurzaamheid. Ik vond dit hoofdstuk tot nu toe het minst nietszeggend, en de spullen van de OU zelf zijn meestal prima. Hebben we een omslagpunt bereikt?

hoofdstuk 1
hoofdstuk 2
hoofdstuk 3 deel 1
hoofdstuk 3 deel 2
hoofdstuk 4
hoofdstuk 5
hoofdstuk 8
hoofdstuk 9
hoofdstuk 10

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.