Goed nieuws: ik heb een nieuwe fase bereikt. Bij deze fase hoort een nieuwe hulpverlener. Ik heb er nu vier. KWARTET!
Ze zijn het meestal niet met elkaar eens. Dat is doorgaans geen probleem trouwens, omdat ze allemaal vinden dat de ergotherapeut de baas is. En het is ook niet zo gek: er is nog niet genoeg onderzoek met harde conclusies om het over veel dingen eens te kunnen zijn.
Dingen waar iedereen het over eens is als het over long covid gaat:
- Je moet het heel heel heel heel heel rustig aandoen, nee, rustiger
- Veel eiwitten eten
Dat was het.
Er wordt ondertussen wel behoorlijk wat onderzoek gedaan – zelfs in Nederland, waar het echt schaamteloos lang heeft geduurd voor er iets gebeurde – maar deze variant van ME/CVS bestaat nog niet zo lang en het verloop is ook zo grillig en individueel dat het lastig is het soort rigide studies te doen waar medici op aanslaan.
Wat je als longcovidlijer zelf doet met die studies wisselt ook van persoon tot persoon. Er zijn mensen die echt zo goed als alles bijhouden, er zijn mensen die alleen hun ergo volgen, en sommigen doen er iets tussenin.
Ik lees zo goed als niets over het covid-onderzoek. Dit verbaast de mensen die me met veel lol twintig jaar aan examenbundels hebben zien doorwerken. Maar dan zijn ze vergeten: dat deed ik alleen voor de vakken die ik leuk vond. Covid is bepaald niet leuk – elk onderzoek is een lange lijst van alles wat er mis is in je lichaam, of je het nou merkt of niet. Van die kennis word ik niet bepaald beter.
Wat ik wel probeer bij te houden, met name via het internationale netwerk van zenuwlijers dat bijvoorbeeld op Mastodon is ontstaan, zijn dingen die je kunt doen. Zo zijn er bijvoorbeeld sterke aanwijzingen dat long covid de mate waarin je voedingsstoffen opneemt aantast. Omdat we ook nog eens minder eten (want ik sport niet meer vier tot vijf keer per week een kcal of 1000 weg) is het dus een idee om te proberen zoveel mogelijk voedingsstoffen te proppen in wat je eet.
Daarom: Groenten. En specifiek ook kiemgroenten. Dat is ongeveer de maximale hoeveelheid voor je verteringsstelsel toegankelijke voedingsstof per calorie. We hebben ondertussen een hele kwekerij, met op de vensterbank een rij mini-kasjes (botervloten met doorzichtig deksel) met tuinkers en rucola en zo in de verschillende stadia van hun groeiproces, elk op weg naar brute onthoofding op dag zeven. Nooit gedacht dat ik als veganist nog eens botervloten zou gaan verzamelen… In de voorraadkast staan weckpotten met een gaasje eroverheen waar taugé en een wisselend gezelschap aan andere kiemen in groeit. Die verhuizen geregeld naar de koelkast en vanuit daar naar de boterham, soepkom, salade of wok.
Het is waarschijnlijk onzin, maar toch heb ik het idee dat je het kunt voelen, die goede voeding. En je goed voelen door een placebo voelt ook gewoon goed.