Vandaag stuurde iemand me een linkje naar een artikel over de redenen dat vrouwen de IT verlaten. Er stond voor mij niet veel nieuws in, omdat ik dit onderwerp vrij intensief volg. Maar het is goed en raak geformuleerd – een aanrader. En er stond iets in wat voor mij extreem relevant is:
The research shows that women in disproportionately-male industries are assumed to be less competent than men, and that when they’re perceived as competent they’re considered less likable. Being disliked hurts women’s pay and their prospects for advancement. The research finds that the only way competent women will be found likable is if they behave in a stereotypically-female “communal” style at work (cooperative, helpful and understanding), but if they do that they will no longer be perceived as competent. It’s a classic double bind.
Ik kreeg het ook een keer terug op een functioneringsgesprek: “Ja, we hoorden van een van je collega’s dat je soms wat aggressief overkomt.” Geen slechte prestatie voor iemand die als twaalfjarige op assertiviteitscursus moest! Ik had het er kort daarna met mijn coach over, en ik vroeg haar als ik een man was geweest, hadden ze me dan ook zo genoemd? Nee, zei ze, dat denk ik eigenlijk niet.
Nu ben ik persoonlijk blij met de feedback en ik heb ondertussen al wel een paar gesprekstechnieken geleerd om mensen meer te overtuigen en minder te overrompelen. Dat is effectief en dat stemt me tevreden. Ik werk bij een zeer vrouwvriendelijk bedrijf (eikels heb je overal, managers die zeggen ‘ik zou graag meer vrouwen aan de top zien’ niet) dus ik mag me in mijn handjes knijpen.
Gelukkig vind ik mijn werk ontzettend leuk en heb ik er totaal geen moeite mee om er wat extra uurtjes in te stoppen zo nu en dan. Als dat nodig is om even ver te komen als de kerels, so be it. Er is wel meer in het leven niet eerlijk.
Maar het blijft natuurlijk, ha, kut, dat je in onze cultuur beter dan de mannen moet zijn om even goed beoordeeld te worden. En als het je een keer niet lukt is het toch wel verdacht dat je een vrouw bent. Zie je wel…
Soms denk ik dat mijn beeld scheef is, dat ik inderdaad aan het zeiken ben, dat het allemaal wel meevalt met die vrouwonvriendelijkheid, zeker in Nederland. Maar dat is omdat ook ik ben opgegroeid in een cultuur waar de generatie van mijn moeder nog gewoon ontslagen werd toen ze trouwden of kinderen kregen.
En een cultuur waarbij boeken en tv-series vol vrouwenhaat gewoon hoge kwaliteit entertainment voor iedereen (…boven de zestien) zijn. Want dat was het tweede linkje dat ik vandaag kreeg: een apologie van Game of Thrones, door een vrouw. Haar stelling: dat GoT een vrouwenhatende wereld laat zien, betekent niet dat de serie zelf misogyn is.
Stieren. Poep.
Los van het feit of het een goede serie is of niet: ik heb een paar losse hoofdstukken gelezen. In eentje werden een stuk of zestig vrouwen verkracht (door één kerel), in een ander werd één vrouw minstens dertig keer verkracht. En dat is nog buiten de gedwongen huwelijken, waar je hopelijk snel genoeg Stockholmsyndroom oploopt dat het draaglijk wordt (en ja, dat is Daenerys).
Nou, dat zal allemaal een functie hebben, net als al het brute gemoord en de draken en weet ik wat allemaal.
Het blijft het afbeelden van seksueel geweld als bron van vermaak. Het is veel te makkelijk en het is misselijkmakend. “Hey, deze gast is een enorme eikel, we laten ‘m een paar vrouwen verkrachten, dan weet iedereen het tenminste.” Die vrouwen verdwijnen vervolgens in het narratieve niets, want hun werk is gedaan. De enige die we verder volgen dan dat wordt verliefd op haar verkrachter (daar hebben we Daantje weer!).
Nou, dit deel van onze cultuur is natuurlijk onschuldig vermaak grenzend aan Hoge Kunst.
Het heeft niiiiiiiiiiks te maken met het deel van onze cultuur waar 37% van de vrouwen die online actief zijn bedreigd worden met seksueel geweld.
Nota bene: ik zeg niet dat Game of Thrones dit veroorzaakt. Maar het zijn twee onderdelen van hetzelfde systeem. Dat ontkennen is het erger maken. En ik heb er wel vertrouwen in dat we een leuke serie kunnen maken waarin geweld tegen vrouwen niet aan de orde van de dag en dus genormaliseerd is. En dan zijn we al bijna zover dat je als mens hetzelfde moet presteren als andere mensen om hetzelfde betaald te krijgen.
Dingen die je kunt doen tegen vrouwenhaat, als man en als vrouw
- Voor elke keer dat je ‘Jezus wat een trol!’ roept als een vrouwelijke minister niet aan jouw standaarden van uiterlijke schoonheid voldoet, roep ‘Jezus wat een pad!’ als Teeven in beeld komt, of iets dergelijks.
- Realiseer je dat er geen causaal verband bestaat tussen graag een jurk aantrekken en (gebrek aan) competenties op het cognitieve vlak. Hetzelfde geldt voor lippenstift.
- Vraag eens aan een vader hoe hij werk en zorg combineert.
- En of hij z’n carriere soms niet belangrijk vindt, dat ‘ie kinderen neemt.
- En of hij z’n ouderschap soms niet belangrijk vindt, dat ‘ie blijft werken.
- Accepteer de blauwe plekken die dit mogelijk opleveren als een kerel, of beter nog, als een wijf, daar vrouwen gemiddeld een hogere pijngrens hebben.
- Oefening: Probeer te bedenken waarom mensen het zo belangrijk vinden om te weten van welk type een baby is.
- Doe heel erg je best om niemand te verkrachten.