Voedselcrisis voor beginners

Update: vandaag, 16 oktober, is het Wereldvoedseldag. De directeur van Milieudefensie schreef voor nrc.next een opinie over voedselcrises.

Vraag: is het goed voor De Wereld als een westers persoon veganist wordt?
Antwoord: ja. En dan kijken we eens niet naar de milieu-impact (wat dat betreft is het ook enorm positief trouwens).

Waarom?
De prijzen van voedsel zijn enorm aan het stijgen. Dit komt door een combinatie van factoren: stijgende olieprijzen, slechte oogsten (gedeeltelijk door klimaatverandering, gedeeltelijk door stomme pech met het weer), slecht overheidsbeleid, de opkomst van biobrandstoffen en veranderende leefgewoonten.

Met “veranderende leefgewoonten” bedoelt men “Chinezen eten steeds meer vlees”, trouwens. Vlees eten is minder efficiënt dan planten eten (met een factor 4 of meer). Dus als iemand meer vlees gaat eten bij dezelfde hoeveelheid caloriën stijgt de vraag naar, en dus de prijs van, voedsel.

Wat betekent dat, hoge voedselprijzen? Niet dat de kiloknaller voortaan een 800gramsknaller is. Wel dat de prijzen van soja en graan met meer dan 50% gestegen zijn – dit jaar. Als er volgend jaar een goede oogst is zullen ze weer iets omlaag gaan. Maar de langetermijntrend is er een van stijging.

Vervolgens werken er twee factoren samen:

  1. Hoe armer het land, hoe hoger het percentage inkomen dat besteed wordt aan voedsel (minder dan 15% in de Westerse wereld, meer dan 50% in Afrika en sommige Aziatische landen).
  2. De ingrediënten van een “ontwikkelings”dieet stijgen sterker in prijs dan Westers voedsel.

In ontwikkelingslanden krijgt de bevolking dus een dubbele klap: hun voedselprijzen stijgen relatief meer dan de onze, en een stijging heeft een grotere impact op hun bestedingspatroon dan op het onze.

Een rekenvoorbeeld. Stel, je besteedt 10% van je inkomen aan voedsel, en dit stijgt 20% in prijs. Als verder alles gelijk blijft ben je nu 12% van je inkomen kwijt. Wat je over hebt daalt van 90% naar 88%, een relatieve daling van 2,2%. Oftewel, als de voedselprijzen stijgen met 20%, gaat je verder besteedbare inkomen met 2,2% achteruit. Niet leuk.

Maar nu ben je Soedanees. Je besteedt 60% van je inkomen aan voedsel. Bij een prijsstijging van 20% gaat dat naar 72%. Je verder besteedbare inkomen daalt van 40% naar 28%. Dit is een daling van dertig procent. Je “vrij” besteedbare inkomen, om woonruimte, kleding, medicijnen, onderwijs en een iPhone van te kopen gaat dus harder achteruit dan de voedselprijzen stijgen.

Hierbij is nog niet meegenomen dat de prijsstijging in ontwikkelingslanden hoger is dan hier.

Als persoon in een kwetsbaar land ben je dus goed genaaid. Dat weten ze trouwens zelf ook, er is een correlatie tussen voedselprijzen en hoeveelheid revoluties.
Kunnen we hier iets aan doen? Aan het weer niet veel. Aan klimaatverandering, olieprijzen en instabiele dan wel domme overheden een beetje. Aan de leefgewoonten alles. Als je minder of geen vlees en zuivel eet daalt de vraag naar graan en soja. Als de vraag daalt, dalen de prijzen.

Kinderen worden gesommeerd hun bord leeg te eten omdat “de kindertjes in Afrika” heel blij zouden zijn met die spruitjes/spinazie/broccoli.

De kindertjes in Afrika zouden heel blij zijn met het graan dat in de koe daar op uw bord is gegaan.

Tags: ,

Leave a Reply