Vies, saai, moeilijk en duur

On ze road again

Jawel. Daar gaan we dan. Ik ga met mijn moeder een Stedentrip maken. En niet van een weekend, nee, vier. dagen. En vier nachten. Ergens anders heen! Zonder keuken! Op loopafstand van het hotel zijn maar vier veganistische restaurants! Hoe gaat dat ooit goedkomen!

(En mijn arme flexanist moet het vier dagen zonder mij stellen, dat ook nog. Dus ik heb voor ongeveer drie maanden aan erwtensoeppakketten en stamppotingrediënten voor hem ingeslagen en voor een week vooruit gekookt. Daarnaast schijnt hij het in het pre-Anna-tijdperk ook gered te hebben, zij het natuurlijk met grote moeite… zou het lukken?)

Enfin, ik ga naar Parijs en ik neem mee:

• 2 bakjes met havermout, noten en zaden, en elk een inzetbakje met gemengd fruit
• een zak muesli
• 6 pakjes appelsap (voor het aanmaken van de muesli)
• zak vijgen
• zak abrikozen
• zak appels
• 1 reep (200g) chocola
• 4 bakjes quinoa-noten-groente-salade van de Appie (gruwelijk lekker en deze week in de bonus trouwens)
• 1 bakje hummus
• mijn spork
• mijn dopper
• mijn mini-koeltasje
• mijn slaapzak (want langer dan de deken, jeweet)
• een 1/3 cup want het zou toch niet dat die havermout niet precies de goede verhoudingen heeft er zijn grenzen ik ben een beschaafd mens
• schone onderbroek?

Formule Vega

Afgelopen zondag. Wij stoere roeivrouwen hadden net het ruige novemberweer getrotseerd (12 graden, zon, windkracht 2, vlak water, je kent het wel) en zaten (nog steeds stoer) aan de versgeperste sapjes en warme broodjes, toen we kwamen op het thema tijd.

Ach ja, tijd. En energie, natuurlijk. Een schaars goed waar wij door het kweken van blaren op de handen meer van proberen te krijgen (vraag me niet waarom).

De dag erna moest ik daaraan denken, toen ik moe en een beetje blegh uit m’n werk kwam en wel zin had in eten, maar niet in koken. Gelukkig hoeft dat niet altijd moeilijk te zijn, koken. Waarmee ik bedoel dat ik normaal op doordeweekse avonden natuurlijk vijf gangen van drie sterren fotogeniek godenvoer in elkaar draai met uitsluitend ingredienten die ik op weg naar huis in de berm heb geplukt, maar deze keer dus even niet.

Als je in een half uur, waarvan 20 minuten wazig uit het raam staren en 10 minuten wazig in een pan staren, een compleet schijf-van-vijf veganistisch maal op tafel wilt hebben, dan is het handig als je de volgende dingen in huis hebt:

• Rijst. Onze rijst heeft 25 minuten nodig om gaar te worden.
• Een zak of pak gemenge diepvriesgroenten. Zowel de Albert Heijn als de Lidl als de natuurwinkel hebben bio diepvriesgroenten. Kost geen drol (bij de Lidl dan).
• Een lekker bouillonblokje, ik ga af en toe naar Marqt als ik toch in Amsterdam of Haarlem ben en koop dan een kilo Kallo bouillonblokjes.
• Een pak tofu, met een smaakje mag ook.
• Kikkoman sojasaus.
• Drie dikke eetlepels pindakaas zonder nootjes.

Die zes dingen zijn genoeg, maar je mag natuurlijk zoveel gember, tauge, cassavechips, peper, knoflook, kruiden, gedroogde abrikozen, uien en pinda’s toevoegen als je zelf wilt, of andere dingen.

En dan:

MINUUT 1

Doe de rijst in de rijstkoker (of pannetje), vekruimel het bouillonblokje erboven, doe de diepvriesgroenten erbovenop, giet water erop tot 3 cm boven de rijst (ook wel bekend als ‘ongeveer een vingerkootje’), en zet de rijstkoker aan of de pan op het vuur.

Leg de tofu tussen 2 platte borden met iets zwaars erop (ik gebruikte een weckpot met wekende kidneybonen omdat ik mijn vega-cliché’s liefst op maandag al achter de rug heb). Als je tofu gerookt is of een smaakje heeft hoeft dat niet, die is al geperst.

MINUUT 2 tot MINUUT 19

Kijk wazig uit het raam.

MINUUT 20

Verhit een beetje olie in een koekenpan. Giet de tofu af en snijd ‘m in blokjes. Doe de tofu in de koekenpan.

MINUUT 21

Doe de pindakaas in een klein pannetje en zet op het vuur met een laagje water en een scheutje sojasaus.

MINUUT 22 tot MINUUT 24

Kijk wazig richting pannen.

MINUUT 25

Roer in de pindasaus. Doe een scheutje sojasaus bij de tofu en schep de blokjes om.

MINUUT 26

Kijk wazig. Roep tegen de tafeldekker dat ‘ie de tafel moet dekken en wel nu.

MINUUT 27 – MINUUT 29

Roer in de pindasaus. Besluit dat de tofublokjes omscheppen niet echt hoeft. (Ik houd van zachte tofu met 2 knapperige kantjes.) Tussendoor kun je nog wat extra wazig kijken, dat is een kwestie van smaak.

MINUUT 30

Schep de rijst + groenten goed om in de pan en daarna op de borden. Doe de tofu erbij en creativeer de pindasaus erover. Zet op tafel.

Feestbeest

Als out-and-proud vega is de meestgestelde vraag nog altijd: WAT EET JE DAN WÉL?

O en is gluten een plant? (spoilers: ja.)

Dit allemaal dubbel als je bij iemand gaat eten. Er zijn mensen, van bovengemiddelde intelligentie, die je zo’n beetje een complete gealfabetiseerde lijst met synoniemen en kruisverwijzingen moet geven om te zorgen dat ze ook niet met garnalen aan komen zetten (winnaar in deze categorie is mijn overigens erg lieve tante met haar kipsalade, want kip is immers vlees noch vis en ook geen zuivel).

En er zijn mensen die zonder enige verdere instructie dan “beest en zo niet okee, plantjes wel okee” de kokosmelk ter hand nemen en een driesterrenmenu inclusief toetje in elkaar draaien.

Mijn ‘voeder een vega’-reeks heb ik destijds verzonnen voor precies deze situatie. Mensen die mij kennen kennen een veganist, en als ze me ooit langer dan een half uur achter elkaar hebben gezien kennen ze een veganist met honger, ja. Mochten ze de neiging hebben om eten in mij te stoppen, dan kan ik eenvoudig verwijzen naar alle informatie.

Wat wel blijft is dat voor niet-veganisten het vaak nogal wat organisatie vergt om de vega te voederen. Vaak komt dat nog bovenop de organisatie van het geheel waar de vega onderdeel van uitmaakt. En regelmatig heeft de organisator er niet zelf voor gekozen om de plantaardige voedingsuitdaging aan te gaan, maar is de vega een deel van een package deal. Wat mag je op zo’n moment vragen van een persoon? Ik vind het lastig. Heb ik recht op ‘Anna-proof’ eten? Moet ik gewoon altijd een gevuld bakje meenemen? Mag ik vragen of ze alsjeblieft niet met gigantische stukken dood beest gaan zwaaien? Argh. Kom er maar in, moraalpolitie.

Besmeer een vega

Het is november en dat betekent begin van de grote feesttijd hier in huize Epische Achternaam. We zijn stiekem al begonnen, van de vijf novemberverjaardagen hebben we er al vier gehad. Dan hebben we er in december nog vier en natuurlijk Sintekerst-en-Nieuw – enfin, het houdt je van de straat!

Nu is natuurlijk de vraag: wat voeder je je vega in feesttijd? Daar is een makkelijk en eensluidend antwoord op, namelijk dit: http://www.theppk.com/2008/08/just-chocolate-cake/

Die is lekker genoeg om 9 keer in 2 maanden te kunnen eten en dan ben je het nog niet zat. Ik heb het uitgeprobeerd zodat jullie het niet hoeven te doen.

Maar! Er is meer! Want het wordt koud. En waar koud wordt geschaatst en gewinterzeild en geglibberwandeld en als je daarvan terug bent moet er natuurlijk warme chocolademelk met slagroom en eventueel Beerenburg worden gedronken. (Beerenburg is veganistisch, al suggereert de naam iets anders.) Tot nu toe betekende dat voor mij warme chocolademelk zonder slagroom, ocharm, maar ook daar is een einde aan gekomen want de Alpro-slagroom heeft eindelijk Nederland bereikt. Mijn flexanist en ik hebben deze slagroom aan een uitgebreid onderzoek onderworpen (zodat u het niet hoeft te doen, etc.) en geloof ons, ze is goedgekeurd. En hoe.

Ook goed te verkopen aan je taillebewuste vriendenkring, want 1/3 minder vet dan koeienslagroom.

Mocht je nu terstond chocoladecake met slagroom gaan produceren: ik ben bereid als onafhankelijke tester te komen controleren of het gelukt is, mocht je je zorgen maken. Ook dat natuurlijk puur uit sociale betrokkenheid.

Gewoontes en formules: from scratch in een noodvaart

Gezond eten is voor mij een prioriteit.

Mijn werk, mijn koor, een leefbaar huis, sociale contacten, meerdere keren per week sporten en boeken verslinden zijn OOK een prioriteit.

Ik eet 100% plantjes en minstens 80% gezond (niemand komt aan mijn plakje kandijkoek bij de lunch). Daarbij proberen we het ook een beetje betaalbaar te houden: we kopen wel eens sojayoghurt en regelmatig brood, tofu, tempeh en de een of andere plantenmelk, maar voor de rest komt bijna alles wat in de pan gaat als los identificeerbaar ingredient door de achterdeur binnen.

Hier worden daarom bonen geweekt, seitan gekneed, hummus geblenderd en broden gebakken. Ergens tussen dat werken, kwelen, dweilen, kletsen, fietsen, roeien, hardlopen en lezen door.

Nu heeft men hier in huis een redelijk hoog ecozonnestraalhippiezuurdesemgehalte – schijnbaar zijn er ook mensen die geen traantje van geluk plengen als er een nieuw soort boon bij de groenteboer ligt? Heb ik gehoord? Onvoorstelbaar. Maar in ieder geval, dit zijn een aantal dingen die wij doen om zo efficient mogelijk zoveel mogelijk plantvoer weg te knagen. Misschien zit er iets bij dat handig voor je is.

1. Formules. Met afstand hetgeen wat het beste voor me werkt. Ik gebruik formules voor salade, voor soep, voor roerbakgerechten, voor vanalles, en daardoor kun je met minimale breinkracht onder veel omstandigheden snel iets klaarmaken.

Bijvoorbeeld: lunchsalade is altijd handje groene groenten + 2 handjes boon (wat er op dat moment maar in de koelkast staat) + 1x iets gekookts (wat er op dat moment maar in de koelkast staat) + 1/2 fruit + 1x iets knapperigs (bv paprika) + 1x iets nats (bv tomaat) + 4 eetlepels aan zaden, pitten, noten, en dat soort dingen – ook weer, wat er toevallig in huis staat.

Op deze manier kun je als het tijd is om salade te maken gewoon van iedere categorie iets uit de koelkast op het aanrecht plempen, alles in stukken snijden, in het bakje, in de koelkast, klaar. Dat maakt de mentale drempel ontzettend veel lager. En je hebt elke dag een andere salade, terwijl je altijd genoeg peulvruchten en groene zooi binnenkrijgt.

2. Voorbereiding. Zie hierboven ‘wat er op dat moment maar in de koelkast staat’ – als je bijvoorbeeld groente snijdt / kookt voor in een curry, doe wat extra’s voor de salades van morgen en overmorgen. Dan hoef je bij het maken van de lunchsalade alleen maar een bakje uit de koelkast te trekken. Even simpel als het klinkt – je moet het alleen wel even doen. Op dezelfde manier: als je woensdag macaroni eet en je maakt 2x zoveel saus, heb je vrijdag binnen 5 minuten een bak lasagna in de oven staan. Ideaal als je nog moet zingen die avond.

3. Gewenning. Ik maak elke avond de lunchsalades van de volgende dag. Als dan de bonen in de koelkast (bijna) op zijn: gelijk nieuwe bonen in de week. Dan kan ik die de dag erna uit m’n werk koken en kunnen ze die avond weer mee voor het avondeten en de lunchsalades. Ik ben nog niet zover dat we 100% zelfgebakken brood hebben, maar daar probeer ik eenzelfde systeem voor aan te wennen.

4. Afvalbakrecepten. Als het even kan doen we 1x per week alle boodschappen (gelukkig deel ik het huis met een ex-folderbezorger en hebben we van die enorme fietstassen). Dat betekent dat er aan het eind van de week wel wat verpieterende groente in de koelkast ligt. Dat is totaal geen probleem, want die kunnen allemaal in de linzensoep. Superlekker en je hebt voor drie dagen je eiwitten geregeld.

5. Weekends. Er zijn een aantal dingen die ik periodiek maak. Ik probeer om het weekend iets ‘vooruit’ te koken: seitan, hummus, falafel, bonenburgers, dat soort dingen. Zo fijn als je thuiskomt en TOTAAL geen zin hebt om te koken, dan kun je het gewoon uit de vriezer trekken.

Zo rollen wij! En jullie? :)

Fietsvoer

Ik ben intussen lang genoeg veganist om me niet meer in concreto te herinneren hoe het leven als vegetariër eruitzag. Kerstdiners, zeezeiltochten, housewarmings met 40 mee-etende gasten en de dagelijkse lunchsalade, geen probleem.

Maar dan: de fietstrip.

Ter ere van mijn verjaardag en ons zoveeljarig samenzijn gingen mijn omnivoor en ik een weekendje fietsen: vrijdag de wonderschone (echt) knooppuntenroute, zaterdag een dagje cultuur, en zondag langs de ook wel aardige maar vooral snelle directe route weer naar huis, zodat we nog een middag overhadden om weer voor te bereiden op de werkweek. Tussendoor sliepen we op een boerderijcamping.

Het beviel fantastisch en we gaan het veel, veel vaker doen. Alleen wil je ook nog wat budget overhouden voor de rest van je sociale leven en is het hypotheektechnisch niet zo handig om twee keer per weekend uit eten te gaan. Dus! Koken on the road, lees voor ‘road’ in de praktijk ‘weiland’ of ‘grondzeil’, maar dat klinkt minder rock ‘n roll.

De driedubbele uitdaging is deze:

1. Wij eten slechts plantjes.
2. Wij zijn redelijk reusachtig.
3. O en of het ook minstens medium gezond kan maar wel echt lekker en ook goedkoop, gaarne.

Punt 1 is geen nieuws en de implicaties lijken me ook wel duidelijk. Punt 2 is een interessante. Meneer Omnivoor en ik wegen samen 155 kilo en als hij rechtopstaat en ik op zijn hoofd sta krijgt hij een zere nek en breek ik waarschijnlijk wat op weg naar beneden, in elk geval, gemiddeld zijn we 1.97 meter lang. Dat betekent: extra lange matjes, extra lange slaapzakken, extra lange tent, extra lange kleren, extra grote pannen, extra supermega GEEN ruimte over in de tassen.

(En je fietstassen goed afstellen zodat je er niet elke keer tegenaan schopt met je grote poten, maar dat is voor het eten niet relevant.)

Nu moet ik dus recepten gaan vinden of verzinnen die je na 60 tot 100 kilometer in een half uurtje op je eenpits brandertje in elkaar michelinstert en tot die tijd geen ruimte innemen en ook niks wegen.

Wat hier niet ondervalt: zakjes gevriesdroogde maaltijden, want duur, saai, veel afval, en in welk universum is 1200 calorieen een maaltijd voor 2 personen? Smurfenland?

Wat hier WEL ondervalt: uhm.

Daar zit hem dus het probleem.

Wordt vervolgd, hoop ik.

De soep van mijn moeder

Afgelopen week heb ik per ongeluk voor 50 man gekookt (we dachten niet dat er zoveel mensen zouden komen opdagen). De meerderheid had schijnbaar niet door dat het allemaal 100% plantjes was! Altijd leuk, en met veel dank aan Isa.

Ook veel dank aan mijn moeder, die niet alleen de neefjes en nichtjes bezig wist te houden maar ook twee enorme pannen soep te fabrieken. Dat was een grote hit bij het verzameld publiek (en het was dus ook binnen een kwartier op, en jammerdebammer voor iedereen die een tweede portie wilde).

“Wat is het recept?” vroeg een buurman.

“Nou,” zei m’n moeder, “euh, knolselderij… en van die dingen die je in de soep doet.”

Bij deze.

Aardappeltjes uit de oven (met kruiden uit de tuin)

Meneer Omnivoor is een aardappeleter. Ik ben geen aardappelkoker. Gelukkig voor hem is hij dat zelf wel.

Aardappeltjes uit de oven

Voor twee personen met honger

600 gr aardappeltjes, bv rode krieltjes, gewassen en door de helft gesneden
2 eetlepels olijfolie
4 teentjes knoflook, fijngehakt
2 takjes rozemarijn, alleen de blaadjes, fijngehakt
2 takjes oregano, alleen de blaadjes, fijngehakt
3 takjes tijm, alleen de bl… nou ja, je snapt het
Zout en peper

Verwarm de oven voor op 200 graden.
Meng in een kommetje de olie met de kruiden, de knoflook, het zout en de peper. Schep de aardappels om met de olie tot alle aardappels een beetje bedekt zijn.

Bak de aardappeltjes 20 minuten tot een half uur.

Probeer jezelf ervan te overtuigen dat je ook nog iets anders moet eten.

Pindasoep

De afgelopen twee weken hebben we zo goed als alles uit het groentepakket in de sla gegooid (ik ontdek nu dat ik mijn eigen salade-formule waarschijnlijk niet gepost heb, schande) dus was er weinig receptelijks te delen.

Deze week zat er echter in het groentepakket

* Snijbonen
* 2 courgettes
* Bloemkool
* Kerstomaatjes
* Sla

Waarbij bloemkool equivalent is aan curry (stay tuned) en courgettes al snel leiden tot pindasoep.

Bij deze pindasoep is het nuttig om te weten dat men hier ten huize gemiddeld 1.97m lang is, licht ondergewicht heeft en dagelijks behoorlijk wat fiets- en breinkilometers maakt. Wij eten graag Veel en Vullend. Vandaar dat er niet alleen stevige hoeveelheden pindakaas en bonen in de soep gaan, maar ook rijst. Mocht je minder van de calorieën zijn, dan zou ik beginnen met de rijst eruit te laten.

Pindasoep
Voor 4 personen met stevige trek
* 2 uien, gesnipperd
* 4 teentjes knoflook, kleingehakt
* 4 centimeter duimdikke gember (of equivalent volume), geraspt
* 8 snijbonen, in vierkantjes
* 1 courgette, in kwartmaantjes
* Dit is een goed moment om de stammetjes van je broccoli op te maken als je dat hebt
* 3 peentjes of 5 wortels-van-de-bos of 1/2 winterpeen, in rondjes, halve- of kwartmaantjes
* 1 paprika, in blokjes
* 2 kopjes gekookte kikkererwten als je ECHT trek hebt
* 120g zilvervliesrijst
* 8 eetlepels pindakaas
* 2 eetlepels sojasaus
* 1 eetlepel komijn
* (witte) peper

Fruit de ui, knoflook en gember op laag vuur. Voeg de courgette, wortel en (als je die hebt) broccoli toe. Laat 5 minuten bakken. Doe de rest behalve de pindakaas erbij. Voeg water toe tot het een vingerbreedte boven de groenten staat. Laat 10 minuten zachtjes doorkoken.

Roer de pindakaas erdoor. Dat gaat niet in 1 keer, maar niet getreurd, alles komt goed! Laat 5 minuten sudderen. Roer nog eens. Nu wil het wel. MAGIC. Proef of je alles zout en pittig genoeg vindt, zo niet, doe er wat aan. Controleer of de wortels en rijst gaar zijn, zo nee, laat nog even doorpruttelen.

Is lekker met brood maar kan ook zonder.

Macaroni groen

Het groentepakket van vorige week had onder meer

• koolrabi
• sla
• bleekselderij
• spitskool
• prei

Wat moet een mens met koolrabi, is dan de natuurlijke vraag, en dat is eigenlijk een vreemde vraag want koolrabi is net aardappel maar dan lichter, lekkerder. Het antwoord is dus “befobbeld wat je met een aardappel zou doen, meiske.”

Groene macaroni met roerbakgroenten (ofwel ‘macaroni met snotsaus’)

Voor drie grote eters:

300g volkoren macaroni

Snotsaus
2 rijpe avocado’s
3 eetlepels pesto (die van AH bio is kaasloos)
sap van 1 limoen
Peper ‘naar smaak’

Roerbakgroenten
1/2 kleine spitskool uit het groentepakket, ongeveer 1/4 gewone spitskool, klein gesneden
1 prei of 2 uien of 4 lenteuitjes, klein gesneden
Knoflook
1/2 koolrabi, in blokjes
1/4 knolselderij (nog zo’n “wat moet je ermee” die langs niet-groentepakket-weg in de koelkast was beland), in blokjes
2 stengels bleekselderij, overdwars in halvemaantjes
1 groene paprika, in vierkantjes

Bak eerst de ui, dan de kool erbij, dan de knoflook, en zet het water voor de pasta op (met veel zout). Als je daarmee klaar bent kunnen de koolrabi en bleekselderij erbij. Als je daarmee klaar bent kookt het water hopelijk en kan de macaroni er in.

De paprika en bleekselderij zijn naar smaak eerder of later bij te voegen: wil je nog iets knapperigs of niet?

Pureer de avocado’s met de pesto en de limoen. Doe er een beetje kookvocht van de pasta bij als het te dik is.

Giet de pasta af en zet het terug op het vuur. Doe de saus erbij en schep het om tot het een beetje warm is. Zet op tafel, etc.